Struikroven in Amsterdam

Woensdag 27 oktober 2021 ging ik ‘op roverspad’ in de Gentiaanbuurt, Amsterdam, om planten en struiken te redden van sloop! Samen hebben we onder andere rodondendrons, hortensia’s, vingerhoedskruid, passiebloem, Toscaanse jasmijn, vuurdoorn en zelfs een zaailing van een hazelaar uitgegraven en meegenomen naar de nog lege tuinen van bewoners die net in hun pas gerenoveerde woning zijn gaan wonen.

Dit deed ik samen met medewerkers van Ymere om te voorkomen dat het groen uit de tuinen van de nog te renoveren woningen op de composthoop belandt. Dit is nu nog de standaardpraktijk bij sloop voor renovatie en nieuwbouwprojecten. Stichting Struikroven wil dat veranderen en overtuigt steeds meer woningbouwcorporaties, projectontwikkelaars en bouwbedrijven om daaraan mee te doen.

Voor woningbouwvereniging Ymere past de actie uitermate goed omdat ze haar huurders wil motiveren hun tuinen in te richten met groen. De woningen zijn dan ook opgeleverd met een groot oppervlak aan tuingrond. Door bewoners uit te nodigen planten te redden uit een sloopgebied maken zij meteen een goede start met het klimaatadaptief en natuurvriendelijk inrichten van hun nieuwe tuin. Wat ook heel leuk was is dat buurtbewoners elkaar leerden kennen. Zo kwamen twee dames erachter dat ze al jaren in dezelfde buurt wonen zonder elkaar te kennen. Nu ze in hetzelfde huizenblok zijn gaan wonen en samen planten hebben geroofd zullen ze elkaar vast nog eens op zoeken.

Robertien Aberson van Stichting Present Amsterdam heeft alle overgebleven planten en struiken meegenomen. Zij zal het sloopgroen de komende tijd verzorgen in haar logeertuin zodat het tijdens een toekomstige actie alsnog aan bewoners uitgedeeld kan worden. We hebben zo kunnen ervaren hoe Sociaal Tuinieren en Struikroven elkaar kunnen versterken. Ik ben echt heel blij met deze samenwerking en verwacht dat ik nog veel van dergelijke projecten zal coördineren.

Struikrover Anniek op roverspad met bewoner van Gentiaanbuurt in Amsterdam!
Samen met bewoner een lavendelstruik van de sloop redden.

Nationale Zaaidag

Waar ga jij zaaien vandaag? Het is Nationale Zaaidag! Tijd om bijen, hommels, vlinders en andere bestuivers een handje te helpen. Zaai een leeg plekje in je tuin in met een biologisch bloemenmengsel. Geen lege plek meer in je tuin? Fleur dan een kale boomspiegel op. Of vind eindelijk een bestemming voor die grote buitenpot die werkloos achterin de schuur staat. Voer die bij bij!

Dit is broodnodig voor bestuivers! Zonder bestuivers zou ons menu heel wat minder kleurrijk en voedzaam zijn. Meer dan 70% van onze dagelijkse maaltijd heeft bestuiving door insecten nodig. Om hun belangrijke werk te kunnen doen, hebben bestuivers voldoende stuifmeel en nectar nodig. Maar: grote delen van ons landschap bevatten vrijwel geen variatie aan voedsel voor insecten, en bepaalde pesticiden maken de beesten zwak. Door een diversiteit aan biologische bloemen te zaaien, helpen we bestuivende soorten aan hun krachtvoer.

Een succesvol bloembedje met bijenvoer krijg je zo:

  • Zoek daar een zonnig stukje grond uit of een paar bloembakken van ongeveer 2 m2
  • Maak het vrij van begroeiing, haal ook de wortels weg.
  • Maak de bovenlaag van de grond een beetje los.
  • Strooi de zaden gelijkmatig uit over de grond.
  • Bedek ze daarna met een klein laagje tuinaarde en druk het lichtjes aan.
  • Als je voorlopig geen regen verwacht geef ook wat water.
  • Zie je in de maanden daarna planten opkomen die je bij stap 2 verwijderd hebt? Haal ze weg om jouw bloemen de meeste kans te geven!

Zaaien kan van april tot juni. Dus wees gerust als je vandaag niet hebt kunnen zaaien heb je nog tijd genoeg. Aan bloemenzaadjes is er ook geen gebrek! Er zijn momenteel veel uitdeelacties en bestelmogelijkheden waarmee jij de insecten een handje kan helpen:

  • Kijk op de site van Nudge of er bij jouw in de buurt een Voedselbank voor bijen is en een zakje Tübinger bloemenzaadmengsel van The Pollinators voor je over heeft.
  • Bestel je gratis insecten-red-pakket van Natuurmonumenten hier
  • Koop het Bijenpakket bij IVN, daarmee kun je zaadbommen zaaien, bijen zoeken met de zoekkaart en wat leren uit het Bijen en Hommels boek.
  • Maak je eigen bloembommen met de instructies van de Guerilla Gardeners

PS. Geen tijd om te zaaien? Laat dan lekker die paardenbloemen in je tuin staan! Ook héél goed voor de bijen!

It’s the soil, stupid!

Week van de Groene Tuin – Gisteravond bekeek ik een lezing over alles wat er in de bodem leeft:

En net als tijdens het kijken van de documentaires Kiss the Ground en De uitgeputte bodem verbaasde ik mij over de zwaar onderschatte functies van alle kleine beestjes die daar leven. Bacteriën, schimmels, wormen en andere micro-organisme wisselen stoffen met elkaar en met planten uit waardoor planten onder andere in staan zijn om CO2 op te slaan in de bodem. Het is een bewonderenswaardig ondergronds voedselweb die we in balans moeten zien te houden, in plaats van zwaar te bewerken om onkruid te bestrijden en zoveel mogelijk gewassen te oogsten.

Dit geldt voor onze voedselproductie maar net zo goed in onze stadstuinen! Om je op weg te helpen een goede bodem in je tuin te krijgen deel ik graag een aantal tips:

  • Maak compost van tuin- en keukenafval en breng elk jaar een laag aan op de bodem in het voorjaar
  • Hou ook tussendoor de bodem bedekt met snoeiafval, gewied onkruid en gevallen bladeren – mulchlaag.
  • Bestudeer de planten die opkomen op kale stukjes grond, ze zeggen iets over tekorten of teveel aan voedingstoffen en mineralen in de bodem.
  • Laat de bodemdieren rustig op hun plek zitten en woel de grond niet om door te schoffelen en spitten.
  • Gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen als je last hebt van een teveel aan plaagdieren, maar zoek de oorzaak en gebruik een ander diertje of plantje om het plaagdier te bestrijden.

Meer inspiratie vind je op de site van Steenbreek.

Regenwater

Week van de Groene Tuin –Het klimaat verandert en daardoor krijg je te maken met langere periodes van droogte en met intensere regenval. Die piekbuien zorgen voor overbelasting van het riool en vergroten de kans op overstromingen. Door regenwater op te vangen in bijvoorbeeld een regenton kun je het vervolgens gebruiken voor de planten in de tuin.

Regenton bij Zorg In De Tuin zorgt voor waterbesparing en klimaatadaptatie.
Regenton met de 10l gieter ernaast. De tuinslang past ook op het kraantje trouwens.

Mijn regenton is goed voor 210 liter. Daar kon ik vorige zomer veel meer water uit geven aan mijn tuinplanten dan ik vooraf had verwacht. Ik vind het ook een fijne gedachte dat ik daar geen kostbaar drinkwater meer voor hoef te gebruiken.

Vulautomaat bij regenton laat het water verder het riool in lopen.
Door de vulautomaat loopt het regenwater dat niet meer in de ton past verder het riool in.

Nu overweeg ik om de regenpijp af te koppelen van het riool, zodat het op een natuurlijke wijze kan infiltreren in de bodem. In mijn wijk in Haarlem verwacht ik daarmee geen problemen. De bodem is erg zanderig dus ik ga ervan uit dat het water daadwerkelijk de bodem in zakt. Als de bodem niet goed waterdoorlatend is, helpt het om een plantenborder met dorstige planten aan te leggen of een grindstrook of een infiltratiekrat in te graven. In dit filmpje zie je hoe je een regenpijp afkoppelt met een regenonderbreker. Dat is een klep die je ook weer terug kunt draaien op het moment dat je het toch te nat vindt worden in je tuin waarna het water weer het riool instroomt. Superhandig, want dan hoef je de rioolpijp aan de onderkant ook niet af te sluiten!

Afkoppelen van je hemelwaterafvoer met regenonderbreker.

Kijk voor meer inspirerende filmpjes over het regenwaterbestendig maken van je tuin op de site van Steenbreek.

Biodiverse bijdrage

Week van de Groene Tuin – Jouw tuin kan sterk bijdragen aan de diversiteit in de stad! Door veel verschillende soorten groen te introduceren maak je van je tuin een mini natuurgebied waar plaats is voor insecten, vogels en bijvoorbeeld kleine zoogdieren zoals egels. Denk daarbij aan de lagen die je ziet in een bosrand: bodembedekkers, kruiden, heesters, struiken en kleine bomen. Als je geen plek hebt voor een boom kun je klimplanten tegen je schutting en tuinmuur laten groeien. En een haag kun je ook planten met verschillende soorten diervriendelijke struiken – check deze tips eens!

Zorg ook voor schuilplekken zoals vogelhuisjes, bijenhotel, takkenwal en rommelige hoekjes met blaadjes. Een klein water element biedt vogels en insecten een plek om water te drinken. Bloeiende planten zorgen niet alleen voor nectar voor bijen en vlinders, maar later in het seizoen ook nog eens voor bessen en zaden voor de vogels. Knip daarom in de herfst niet meteen de verdroogde bloemen weg maar laat het tot het voorjaar zitten voor hen om van te snoepen!

Insectenhotel, schuilplek voor bestuivers!
Insectenhotel in de Haarlemmer Kweektuin

Tegels eruit!

Week van de Groene Tuin – En we zijn los! Vandaag, op dag 1 van De Week van de Groene Tuin, is het NK Tegelwippen gestart! De gemeente Haarlem heeft de (werk)handschoen opgenomen tegen de gemeente Leiden. Alle inwoners en organisaties uit Haarlem kunnen meedoen door tegels te vervangen voor groen. Breid die boomspiegel uit, leg eindelijk je geveltuin aan of wip die tegels uit je tuin! Zorg In De Tuin draagt graag een tegel bij en is vast begonnen in de tuin van Marianne.

Border met planten op de plek waar eerst zes tegels lagen.
Leuke border met vaste planten in de plaats van zes grindtegels.

Ik heb daar zes tegels van 45 bij 45 cm vervangen door een border met bij-vriendelijke planten, deels afkomstig van lokale imker en hobbykweker John. Dat is 2,43 m2 aan extra waterdoorlatende bodem! En dat is hartstikke belangrijk want zo maken we de buurt groen én klimaatbestendig. En genieten we ook nog eens van een kleurrijk uitzicht! Meer redenen om je tuin te onttegelen vind je in dit filmpje van Operatie Steenbreek.

Van struikroven en sloopgroen

Vandaag hebben ik met Bernice Kamphuis van Struikroven dan toch struiken kunnen redden van de sloop bij flats in Haarlem-Noord! Tijdens een Struikroofdag worden normaal gesproken met buurtbewoners planten van de sloop gered, maar daardoor zou een te grote groep ontstaan die niet past binnen de richtlijnen van deze lockdown. Tweemaal moest de geplande dag worden uitgesteld, tot het niet meer kon. Met een klein groepje mensen van PréWonen, DOCK en Biesot Groen hebben we toch nog een hoop planten kunnen uitgraven voor hergebruik.

Bernice Kamphuis met spierstruik voor groen schoolplein.
Bernice Kamphuis, Struikroven, met roofgoed voor basisschool Ter Cleeff.

Twee aanhangers vol zijn naar basisschool Ter Cleeff gegaan  voor een groener schoolplein! Ook hebben we kruiwagens vol spierstruiken en hortensia’s naar de plantenborders van PréWonen in de buurt gegaan. Ik heb daglelies, geraniums en maagdenpalm mee kunnen nemen voor in de tuinen van twee klanten. Zo kan ik dit groen een nieuwe bestemming geven in de buurt.

Anniek Herder, Zorg In De Tuin, met geredde daglelie voor tuinen in de buurt.
Anniek Herder, Zorg In De Tuin, met sloopgroen voor tuinen in de buurt.

Rebelse moeder

Yes! Vandaag, op Internationale Vrouwendag, is de Nederlandse versie van Bedtijdverhalen voor Rebelse Meisjes gepubliceerd. Woensdag ligt er bij mij een in de voorverkoop besteld exemplaar op de deurmat. Ik kijk er heel erg naar uit dit boek met mijn dochter te lezen.

Zij vertelde me recent nog hoe geweldig ze het vond dat ik eigen baas ben en als baas van Zorg In De Tuin bepaal wat er gebeurt op het werk. Ook zei ze dat ik eigenlijk mijn eigen werk ‘bedacht had’ en dus een soort uitvinder ben. En uitvinders, dat zijn haar grote voorbeelden!

Dus ik was verrast, ontroerd en vooral heel trots. Ze kreeg het met haar 8 levensjaren in een paar rake observaties voor elkaar om mezelf door andere ogen te bekijken. En ik realiseerde me eens temeer dat ik voor haar een voorbeeld ben – kennelijk eentje die in de smaak valt. Ik hoef me niet schuldig te voelen als ik bang ben dat ik te weinig tijd voor haar heb. Ze weet wat ik doe en waarvoor ik het doe. Ze is trots op mij! Wauw.

Ik wens haar meer dappere en bijzondere voorbeeldige vrouwen toe. Daarom ben ik zo blij met dit boek. We gaan er samen heel veel inspiratie uit halen!

Sneeuwengel

Sneeuwengel, plantenredder, struikrover, ontzorgverlener, tuinontzorger…Anniek Herder! Graag stel ik me even voor aan de nieuwe volgers op mijn site en social media. In mijn zoektocht naar nieuw zinvol werk ben ik afgelopen jaar heel wat nieuwe termen tegen gekomen. Die allemaal resoneerden in mijn hoofd en hart en zo mee vorm gaven aan mijn impact onderneming Zorg In De Tuin.

Met die onderneming wil ik graag meer mensen laten genieten van een groene, bloeiende en levende tuin. Niet alleen doordat die tuin stijlvol is ingericht met een juiste keuze aan planten, maar ook door er samen in te werken. Ervoor te zorgen dat iemand mee kan doen en zich verbonden voelt met de ander, de natuur, de wereld.

Ik voel in al mijn vezels dat dat belangrijk is voor een mens. Dat je daardoor op kunt staan met de zin om die dingen te doen en te beleven die het leven mooi maken voor jou. Een mens die verbonden is met de natuur zal er ook respectvol mee omgaan. En daar hebben we allemaal baat bij!  

sneeuwengel, Zorg In De Tuin, beschermengel, appelboom

In deze week van sneeuw en ijs wordt mijn geduld danig op de proef gesteld. Voordat de sneeuw viel, keek ik het groen bijna de grond uit. Ik wil óók graag mijn afspraken nakomen in de tuinen van mijn klanten. Maar een boom uit een ijskoude grond graven…tja dat gaat nou eenmaal niet.

Eronder liggen kijken naar de tekening van die mooie takken tegen een helblauwe lucht en luisteren naar getjilp van vogeltjes kan gelukkig wél. Zo is er in elk seizoen en bij elk weertype wel iets te beleven. Als je er maar de tijd voor neemt!

Appelboom, winter, zonneschijn, helblauw

Samenwerking Buiten-gewoon

Eerste samenwerking in de tuin is een feit 😉 Een heerlijke dag buiten werken in twee Haarlemse hofjes met Francisca Gaarthuis van Buiten_gewoon Tuinadvies. Samen werken is gewoon leuker! Tijdens het wieden, snoeien, harken en vegen klets je wat af. En ook de bewoonsters komen een kijkje nemen en een praatje maken. Waarbij ééntje ons wel heel erg op de vingers zat te kijken ^^

samen werken, Buiten-gewoon, Zorg In De Tuin, Francisca, Anniek, Haarlemse hofjes,

Dit smaakt naar meer! Alleen al vanwege de appels en peren uit de bomen die we mee naar huis hebben genomen. Lekker hoor!